Πώς σας  λένε ; Πού σπουδάζετε;

Μαρίνα Λαγουδάκη και είμαι φοιτήτρια στο 3ο

έτος της Μουσικολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό

Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα όργανα στην Κρήτη;

Τα όργανα αλλάζουν κατά περιοχή/ νομό της Κρήτης. Για παράδειγμα ενώ στα Χανιά και στη Σητεία τα πιο συνηθισμένα όργανα είναι το βιολί και το λαγούτο, στο Ηράκλειο και στο Ρέθυμνο είναι η λύρα και το λαγούτο. Επίσης στη Μεσσαρά εμφανίζεται πολύ η ασκομαντούρα (ασκός = προβιά κατσικιού + μαντούρα = φλογέρα από καλάμι). Εκτός από αυτά τα όργανα για να ολοκληρωθεί η ζυγιά (= η θαλασσινή  ορχήστρα) έχουμε και το νταούλι. Επίσης εμφανίζονται κατά περιοχές και ταμπουράδες, φλογέρες και μαντολίνα.

Πώς είναι οι πιο πολλές λύρες στην Κρήτη;

Η λύρα στην Κρήτη έχει πλέον μία μόνο μορφή, την αχλαδόσχημη. Παλιότερα υπήρχαν τρεις τύποι λύρας.

Πώς ήταν η λύρα παλιότερα;

Εκτός από την αχλαδόσχημη, που υπάρχει ακόμα και σήμερα, υπήρχαν το λυράκι (μικρή λύρα), η βροντόλυρα (μεγάλη λύρα) και η βιολόλυρα (λύρα σε σχήμα βιολιού με τέσσερις χορδές αντί για τρεις). Παλιά η μελωδία παιζόταν μόνο στην πρώτη χορδή (καντίνι) και οι λύρες δεν είχαν γλώσσα. Οι δύο άλλες χορδές χρησιμοποιούνταν για ισοκράτες της μελωδίας. Το δοξάρι της λύρας είχε παλιά γερακοκούδουνα, δηλαδή μικρά κουδουνάκια, που έμπαιναν πάνω σε αυτό.

Ποιος  ήταν ο καλύτερος λυράρης;

Σπουδαίοι λυράρηδες που δε ζουν πια ήταν ο Ροδινός, ο Λαγός και ο Μουντάκης. Σημερινοί ξακουστοί λυράρηδες είναι ο Σκουλάς, ο Αλεφαντινός και ο Αλεξάκης.

Ποια είναι τα είδη των κρητικών τραγουδιών;

Δυο θέματα επικρατούν στην παράδοση της κρητικής μουσικής, ο έρωτας και ο θάνατος! Τα είδη των τραγουδιών έχουν άμεση σχέση με την καθημερινότητα των ανθρώπων. Έχουμε μαντινάδες του έρωτα, του θανάτου, παινέματα του γάμου, σατυρικά κλπ. Έχουμε τραγούδια της τάβλας (Ριζίτικα-Σφακιά), του γλεντιού/χορού, της στράτας/του δρόμου και του θρήνου (μοιρολόγια)

Μπορείτε να μας πείτε μια μαντινάδα;

Λαός που την παράδοση

ξεχνά και δεν θυμάται

στο λήθαργο της λησμονιάς

παντοτινά κοιμάται!

Θανάσης Γιακουμάκης

Σπύρος Φιλόπουλος

Ε2